Saglikli yasamin olmazsa olmazi " temizlik"
Temizlik bireylerin hastaliklardan korunmasinda ve bazi hastaliklarin toplumda yayilmasinin önlenmesinde önemli bir etkendir.
A-)El ve Tirnak Temizligi ve Bakimi:
Kisisel temizlikte el temizligi önemli bir yere sahiptir. Çevremizle dogrudan temas hâlinde olan organimiz ellerimizdir. Gün boyunca birçok nesneye dokunuruz. Bu nedenle ellerimiz gün boyunca kirlenir. Bu kirlilik, hastalik etkeni olabilecek mikroorganizmalarin vücudumuza göz, agiz, besin vb. yollarla girmesine neden olur.
Ellerimizle birlikte tirnaklarimizin temizligi de önemlidir. Çünkü tirnak ile et arasindaki bölgeye mikroplar kolaylikla yerlesir ve çesitli hastaliklara neden olabilir. Bu nedenle düzenli olarak tirnaklarin kesilmesi gerekir. El tirnaklari yarim ay, ayak tirnaklari ise düz kesilmelidir. El ve ayak tirnaklari kesildikten sonra mutlaka sabunla yikanmalidir.Ayak tirnaklari düz kesilmediginde tirnak batmalarina neden olabilir.Tirnaklarin kenarlarinda olusan sertlesmis deri parçalan koparilmamak, tirnak makasiyla kesilerek antiseptik bir maddeyle temizlenmelidir.
B-)Yüz, Boyun ve Koltuk Alti Temizligi:
Hergün sabah aksam yüz ve boyun sabunlanarak yikanmalidir. Yüzde sivilceler olusmussa bir hekime danisilmali ve önerilen tedavi uygulanmalidir. Yüz ve boyun yikandiktan sonar kisiye ait havlu ile kurulanmalidir. Deri temizligi hastaliklardan korunmada önemli yer tutmaktadir.Sivilcelerle oynamak, sivilcilerin yüzde yayilmasina ve zaman zaman lekelerin olusmasina neden olabilir.
Vücudumuzda bakterilerin ve mantarlarin en çok bulundugu bölgelerden bir digeri de koltuk altidir. Koltuk altlan her gün sabunlu su kullanilarak silinmeli ve kurulanmalidir. Ter kokusunu önlemek amaciyla kullanilan deodorantlar bölgenin temizligi yapilmadan kullanilmamalidir. Koltuk alti killari düzenli araliklarla temizlenmelidir.
Yüz temizliginin içinde burun ve kulak temizligi de önemli yer kaplamaktadir. Burun temizligi akan su veya kâgit mendil, gerektigi durumda da her ikisi ile birlikte yapilmalidir. Burun killarinin koparilmasi iltihaba yol açabileceginden steril bir makasla kesilerek temizlenmelidir. Kulagi temizlerken sivri uçlu cisimler kullanilmamali, kulak çubugu kullanilmalidir. Ayrica kulak kepçesi ve kulagin arkasindan yikanarak ya da silinerek temizlenmelidir.
C-)Saç Temizligi ve Bakimi:
Çevrenizdeki toz, duman, vb. nedenlerden dolayi saçlariniz da kirlenir. Hem saglik hem de görüntü açisindan hos olmayan bu durum saçlarin haftada en az 2-3 defa yikanilmasiyla giderilebilir. Saçlar yikanirken saç tipine uygun sampuanlar ya da zeytinyagi içerikli sabunlar kullanilmalidir.
Saçlar yikandiktan sonra yumusak bir havlu ile kurulanmalidir. Kurutma islemi çok sicak olmayacak ve saç diplerine dogrudan temas etmeyecek sekilde saç kurutma makinesi ile de yapilabilir.Saçta kepeklenme varsa ilik su ile sik sik yikanarak bolca durulanmalidir. Yapilan bu isleme ragmen kepeklenme devam ediyorsa bir hekime basvurulmalidir. Saç temizligi ve bakimi saglikli yasam için önemli olmakla birlikte kisinin kendini iyi hissetmesi, insanlarla iletisiminde olumlu izlenim yaratmasi açisindan da önemlidir.Saçlarin iyi temizlenmemesi, tarak vb. araçlarin ortak kullanilmasi, saçinda bit bulunan kisilerle temas sonucunda saç bitlenebilir. Bu durumda yine hekime basvurulmali ve önerilen bakim islemleri yapilmalidir.
D-)Ayak Temizligi:
Ayaklariniz bütün gün havasizlik içinde kalir. Havasizlik nedeniyle terleyen ayakta bakteri ya da mantar üreyebilir. Böylelikle ayakta kötü koku ve hastaliklar olusur. Bununla birlikte ayak yapisina uygun olmayan ayakkabilar ayak seklinin bozulmasina ve kan dolasimi yetersizligine neden olur. Bunlar kötü koku ve hastaliklara neden olur. Tüm bunlar ayagin yapisini bozar. Bu nedenle ayaklar her aksam yikanmali ve yikandiktan sonra mantar enfeksiyonuna neden olmamasi için iyice kurulanmalidir. Uygun araliklarla ayaklarin ilik suda bekletilmesi de ayaklarin rahatlamasini saglar.Ayak sagligi açisindan çoraplarin pamuklu olmasi ve her gün degistirilmesi gerektigi de unutulmamalidir.Ayaklar yikandiktan sonra kurulamak için kullanilan havlu el ve yüz havlusundan ayri olmalidir.Ayaklardaki diger sorunlardan nasir ve topuklarda olusan sertlesmis deri tabakasi, banyo yaparken yumusadigi için ponza tasi ile temizlenebilir.Nasir olusumunun en önemli nedeni uygun ayakkabi seçiminin yapilmamasidir. Bu nedenle ayakkabi seçerken dikkatli davranilmalidir. Ucu sivri ve topuklu ayakkabilar tercih edilmemelidir.
E-)Genital Bölge Temizligi:
Genital bölge olarak adlandirilan üreme organlarinin temizligi oldukça önemlidir. Bu bölgenin temizligi için öncelikle sik banyo yapmaya özen gösterilmelidir. Banyo yapmanin disinda da genital bölgenin temizligine özen gösterilmelidir. Çünkü ergenlik çagiyla birlikte bireylerde ince tüyler yerini kalin ve sert killara birakir ve bu bölge yag ve ter bezleri açisindan zengin oldugundan çok çabuk kötü kokularin olusmasina neden olur. Ayrica bu bölgenin temizligi düzenli yapilmadiginda üreme organlarinda enfeksiyonlar meydana gelebilir. Öncelikle enfeksiyonlara engel olabilmek için düzenli olarak bölgedeki killar kesilmelidir. Bu yolla kötü kokularin olusmasi da önlenir. Bu temizlik düzenli araliklarla yapilmalidir. Kizlarin adet (regl) dönemlerinde ayakta dus yapmalari, olusacak kötü kokulari engeller. Ayrica kullanilan hijyenik ped, gazli-pamuklu bez ya da kaynatilmis ütülenmis bezlerin 3-4 saat arayla degistirilmesi enfeksiyon riskini azaltir. Günlük temizlikte genital bölge su ile yikanip iyice kurulanmalidir.
F-)Banyo Yapma ve Elbise Temizligi:
Vücudumuzu saran deri, bazi atiklarin ve bir miktar suyun ter yoluyla vücuttan atilmasini saglar. Vücudu mikroorganizmalardan korur ve ultraviyole isinlarin etkisiyle D vitamini olusmasini saglar. Ayrica vücut sicakliginin ayarlanmasinda da etkilidir. Temizligi yapilmayan deri üzerinde yer alan gözenekler toz, kir, deri kalintilariyla tikanir. Bu durum deri sagliginin bozulmasina neden olabilir. Deri temizligi hem deri sagligini korumak hem de hastaliklardan korunmak için önemlidir.Deri haftada en az 2-3 kez banyo yapilarak temizlenir. Banyo yapilirken suyun sicakligi ortalama 33-38 oC olmali, sabun ve banyo lifi kullanilmalidir.Banyo yapilacak yerlerin temizligi saglik açisindan önemlidir. Umumi hamamlar kullanilacagi zaman yikanilan yer iyice temizlenmelidir. Hijyen kurallarina evde banyo yaparken de dikkat etmek gerekmektedir. Deri, sabunlu lifle ovularak kirlerden arindirilmalidir. Banyo sirasinda kullanilan havlu, terlik, kese kisiye özgü olmali, banyo yapilan mekan ve kullanilan esyalar temiz olmalidir. Çünkü ortak kullanilan esyalarin temizligine dikkat edilmediginde bazi enfeksiyon hastaliklar kisilere bulasabilir.Banyo yapildiktan sonra giyilen kiyafetlerin yikanmis ve ütülü olmalisi gerekmektedir. Iç çamasirlari saglik açisindan pamuklu olmalidir. Iç çamasirlarini sik sik degistirmek gerekmektedir. Çünkü “kirli” çamasirlar vücut hijyenini bozar. Bu nedenle çamasirlar cildi tahris etmeyecek malzemelerle yikanarak ütülenmelidir. Iç çamasirlarin kaynatilmasi, makinada yüksek sicaklikta yikanmasi, çamasir suyu kullanilmasi ya da yüksek sicaklikta ütülenmesi mikroplardan arindirmada etkili yöntemlerdir.
