Alisveris bagimliligi; insanlarin ihtiyaci olmadigi halde bir sey satin alarak, kendilerini rahatlatmaya çalismalari olarak tanimlaniyor. Böylece üzüntülerini, yalnizliklarini, kizginliklarini, olumsuz duygularini satin alarak engelledikleri düsünülüyor.
Alisveris bagimliligi, kumar bagimliligindan farkli degil
Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, ciddi bir hastalik olan alisveris bagimliliginin, birçok ailenin parçalanmasina neden oldugunu; bu durumun kumar bagimliligi basta olmak üzere, alkol ve uyusturucu bagimliligina olan benzerligine de dikkat çekiyor.
Üsküdar Üniversitesi NPISTANBUL Beyin Hastanesi AMATEM Koordinatörü Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, alisveris bagimliligi hakkinda önemli degerlendirmelerde bulundu.
Alisveris bagimliligi, kadinlarda daha sik görülüyor
“Alisveris bagimliligi dedigimiz sey aslinda insanlarin genel olarak ihtiyaçlarindan daha fazla bir sekilde para harcamalari. Yani ihtiyaci olmadigi halde bir sey satin almasi ve bu yolla da kendilerini rahatlatmaya çalismalari” diyen Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, bu kisilere halk arasinda “alisveriskolik” denildigini belirterek söyle konustu:
“Genellikle kadinlarda daha sik görülüyor; yas ya da irk fark etmiyor. Ayni alkol ya da uyusturucu bagimliligi gibi hatta kumar bagimliligina daha çok benziyor. Ciddi bir hastalik. Günümüzde birçok aile parçalaniyor bununla. Öyle ki alisverislerde görüldügü üzere uzun kuyruklar olusuyor, bu durumda kimi aileler, anneler alisveris yaparken çocuklarini dahi unutuyor o kadar kendilerini kaptirabiliyorlar.
Bir arastirmaya göre alisveris bagimliligi kadinlarda yaklasik yüzde alti ila on oraninda, erkeklerde ise yüzde bes. Erkekler daha çok elektronik, fotograf makinasi, cep telefonu, tablet gibi elektronik seylere daha fazla ilgililer. Kadinlar ise çok ayirt etmiyorlar; ama daha çok kendileriyle ilgili giyim olabilir, ayakkabi olabilir, parfümeri olabilir bu anlamda çok ciddi alisveris yapiyorlar” seklinde konustu.
Depresyon, alisveris bagimliligini tetikliyor
Alisveris bagimliliginin depresyonla birlikte çok sik görüldügünü belirten Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, “Özellikle kadinda da erkekte de dâhil kendini mutsuz hisseden, kendini degersiz hisseden insanlarin birazcik daha alisverisi fazlaca yaptigini görüyoruz” diyerek, sözlerini söyle sürdürdü:
“Böylelikle üzüntülerini, yalnizliklarini, kizginliklarini, olumsuz duygularini satin alarak engelledikleri düsünülüyor. Hatirlarsaniz ne alirsaniz bir milyoncu dükkânlar vardir. Bu dükkânlar aslinda özellikle alisveriskolikligi olan insanlarin bir kez bile isine yaramadiklari halde gidip sigara içmeyen bir erkegin kül tablasi almasindan tutun, bir toka almaya kadar; yani bu ihtiyaci gidermek ya da böyle özellikleri olan insanlar için açilmis yerlerdir.
Bu durum çogu zaman hatiri sayilir borçlara, aile ve evliliklerde kopmaya neden oluyor. Ne zaman fark ediliyor? Ancak borçlar olunca fazla para harcandigi görülünce. Çünkü çogunlukla toplumda söyle bir anlayis var: “Kadinlar para harcamayi sever”. Ama bu farkli. Farki su; mesela bakiyorsun bir bluzun üç ayri rengini aliyor getiriyor eve ve hiç kullanmayabiliyor. Sadece almis olmak için aliyor. Ya da hiç gereksiz bir sey aliyor, gereksiz borca girebiliyor. Bu nedenle ciddi bir dürtü kontrol bozuklugu yaklasik yüzde on civarinda çogunlukla kadinlarda olan bir hastalik.”
Ne almak istediginize önceden karar verin!
Bu hastaligin tedavisinin çok zor olmadigini ifade eden Prof. Dr. Nesrin Dilbaz, “Terapiden daha çok yarar görüyorlar. Özellikle bu özgüven eksikligini bastirmak amaçli yapiliyorsa buna yönelik terapiler bireysel ya da grup terapilerine girebiliyorlar” diyerek, sözlerini söyle tamamladi:
“Eger ruhsal hastaliklari varsa onun mutlaka tedavi edilmesi gerekiyor. Bu alisveristeki suni indirimlerden oraya çikan gerektiginden fazla esya almayi önlemenin yolu su aslinda: Black Friday’in ne zaman olacagi belli. Bunun on bes gün öncesinden insanlarin gidip ne almak istediklerine karar vermeleri gerekiyor.
Mesela gidin bir yere pantolon begeniyorsaniz resmini çekin fiyatini alin bekleyin on bes gün sonra tekrar gidin ayni yerde ayni malin fiyatina bakin. Ancak o zaman kontrol edebilirsiniz. Burada bir de hedefe yönelik alisveris var yani ne almak istiyorsaniz alin yoksa bir seyler ucuzladi diye yüzde yetmis indirim var diye bir seyi almayin.”
