Sosyal medya giderek mahalle, komsuluk, akrabalik gibi sosyal iletisimlerin kurulup, dostluklarin ve sohbetlerin yapildigi ortamlarin yerine geçmeyi basladi. Dostlarimizi, arkadaslarimizi, akrabalarimizi belki günde birçok kez “like” ederken, yüz yüze görüsmemeye basladik. Yasanan bu degisimin bir sonucu olarak ortaya çikan internet bagimliligi sorununu Medical Park Gaziosmanpasa Hastanesi Psikiyatri Uzmani Dr. Murat Altin anlatti.
“Internet bagimliligi kisinin internet kullanmaya karsi gelen istegi durduramamasi, internet asiri kullanimina bagli hem psikolojik hem de fiziksel sorunlar yasamasi ve bu durumun bir sonucu olarak sosyal, mesleki veya akademik islevselliginin azalmasi tanimlanabilir. Türkiye Istatistik Kurumu (TUIK) verilerine göre, Türkiye’de hane halkinin yarisi internete erisebiliyor. En sik internet kullanimi 16-24 yas grubundaki kisilerde olmasina karsin 6 yasindan itibaren internet kullaniminin basladigi görülüyor. Ülkemizde özellikle üniversite ögrencilerinde yapilan çalismalar, ergenlerin yaklasik yüzde 10’unun internet kullanimina bagli psikolojik sorunlar yasadigini ortaya koyuyor. Kisilerin yas ve internet kullanim alanlarindaki farkliklara göre degisik bagimlilik tipleri görülebiliyor. Özellikle eriskinlerde internet üzerinden kumar bagimliligi daha sik olarak karsimiza çikarken; ergenlerde sosyal medya bagimliligi, çocuklarda ise internet üzerinden oynanan oyunlara bagli sorunlari daha sik ortaya çikiyor..
Bagimli kisi toplumdan uzaklasir
Internet bagimlisi olan kisilerde internete baglanilan sürenin artmasiyla birlikte günlük yaptiklari rutin isler için ayirdiklari zamani azalmaya baslar. Internet bagimliliginda görülen bu kötü zaman kullanimi mesleki ve akademik basarida bozulmaya neden olabilir. Örnegin bir ögrenci yapmasi gereken ödevleri, çözmesi gereken testleri aksatmaya ve hatta yapmamaya baslar. Bunun sonucu olarak okulda sorunlar ortaya çikabilir ve ögrenci okuldan giderek uzaklasabilir. Internet kullaniminin artmasiyla birlikte kisilerin sosyal iletisimlerinde zayiflama ve buna bagli olarak sosyal izolasyon, toplumdan uzaklasma da baslar. Ayrica yapilan klinik çalismalar, internet bagimliginin kisilerde depresyon, anksiyete bozukluklari, fiziksel aktivitenin azalmasina bagli obezite gibi birçok saglik sorununa neden oldugunu ortaya koyuyor.
Sosyal begenilme önemlidir
Günlük hayatta ev, mahalle, okul gibi yeni bir sosyal ortam olan sosyal medyada paylasilan bir resmin daha çok kisi tarafindan begenilmesinin yasattigi haz duygusu, internet üzerinden oynanan bir oyunda daha yüksek seviyelere ulasmanin diger arkadaslar tarafindan takdir edilmesi, çocuk ve ergen için sosyal bir basaridir. Bu durum zaman zaman anne-babalar tarafindan çok önemsenmeyebilir. Ancak unutulmamalidir ki, yeni alinan arabanin diger is arkadaslari üzerinde yarattigi etki, yeni saç renginin diger insanlar tarafindan fark edilip begenilmesi yetiskinler için nasil önem tasiyorsa sosyal begenilme de gençler ve çocuklar için önemlidir.
Kaygilarinizi paylasin
Anne ve babalar internetteki tehlikeler konusunda hakli kaygilara sahip olabilir. Bununla beraber, bu derece yaygin kullanilan bir sosyal ortamdan çocugu özellikle de bir ergeni soyutlamak günümüzün sosyal yasantisiyla uyumsuz olacaktir. Ebeveynlerin yasaklama yerine kaygilarini çocuklariyla paylasmalari ve bu konularda hiç çekinmeden kendileriyle iletisimde olabileceklerini söylemeleri daha büyük yarar saglar. Sosyal medyayi çocuklariyla birlikte takip etmeleri ise çocuklarin internette karsilasabilecekleri tehditleri anlamalarina yardimci olur. Internet üzerinden oynanan bir oyunu zaman zaman birlikte oynamak, sosyal medyada kendi çocuklarini takip etmek, zaman zaman begenmek gibi davranislarla ayni sosyal ortami paylasmak bu iletisimi arttiracaktir.
Yasak çözüm degil
Çocuklarda özellikle akademik basarinin düstügü dönemlerde, çogu ebeveyn internet kullanimini yasaklama yoluna gider. Ancak bu durum anne ve babanin çocuguyla olan iletisimde yeni bir çatismaya yol açabilir. Bunun sonucunda okuldaki sorunlara, bir de evdekiler eklenmis olur. Böyle durumlarda ebeveynler yasaklama yerine zaman yönetimi konusunda çocuklariyla konusabilir, hatta beraber bir planlama yaparak anlasamaya varabilir. Böylelikle çocuk diger birçok arkadasinin kullandigi sosyal ortamdan tamamen kopmadan, belli süreler sonunda yoksunluk yasamadan internet kullanmayi ögrenmis olacaktir. Çocuklar internet kullanim süresinin sinirlanmasina olumsuz yanit verebilir veya süre konusunda ebeveynlerle tartisabilir. Bu durumda hem annenin hem de babanin varilan anlasma ve koyulan kurallar konusunda saglam bir tutum göstermesi gerekir.
Psikiyatrik yardim sart
Internet bagimliligi tedavisinde de diger birçok bagimlilik sorununda oldugu gibi hem ilaç hem de psikoterapi teknikleri yarar saglar. Internet bagimlisi kisilerin psikiyatrik yardim almasi önem tasir. Özellikle çocuk ve ergenlerde internet kullanimi ile sorunlarin çözümünde öncellikli olarak bu sorunun üzerine düsünülmesi gerekir. Çocuklarin ve gençlerin içinde bulunduklari depresif bir süreç hem onlarin kendilerini daha yalniz hissetmelerine hem de öz saygilarinda belirgin azalmaya neden olur. Böyle bir durumda depresyonda olan bir çocuk ve ergenin internet kullaniminin artmasi ve bagimlilik düzeyine ulasmasi muhtemeldir. Buna benzer bir sekilde sosyal fobisi olan bir ergen, “daha güvenli” olarak algiladigi internet üzerinden sosyal iletisimi tercih edebilir. Bunun sonucu olarak da internet bagimliligi ortaya çikmaya baslar ve sosyal ortamlarda yasadigi anksiyete giderek artar. Böyle bir durumda altta yatan psikiyatrik sorunun çözümüyle internet bagimliliginin belirtilerinde de belirgin bir düzelme görülebilir.”
