Ask dünyanin güzel duygularindan biri. Bizi mutluluktan havalara uçuran ask, birçok açidan sagligimiza da olumlu katkilar sunuyor. Askin kalbimize ne sekilde iyi geldigini Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Baskani Prof. Dr. Bingür Sönmez anlatiyor...
Ask hem psikolojik hem de fizyolojik etkileri ile sagliga iyi geliyor. Metabolizma hizini artiran, bu sayede yag yakimina yardimci olan ask; bagisiklik sistemini güçlendiriyor, cilt sagligina iyi geliyor, agrilari azaltiyor. Tüm bu etkilerin yaninda ask, salgilanan hormonlarla birlikte kalbe de iyi geliyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Baskani Prof. Dr. Bingür Sönmez, 14 Subat Sevgililer Günü dolayisiyla ask, kalp ve beyin iliskisinden yola çikarak saglikli ask hakkinda bilgi verdi.
Ask, insanligin var oldugundan beri herkesi mesgul eden bir konu olmustur. Bu nedenle tarih boyunca pek çok farkli yönteme basvurularak askin gizemi çözülmeye çalisilmistir. Ask, bütün toplumlarda, her kültür seviyesinde, tüm zamanlarda var olmus, hemen her insanin yasaminin bir döneminde en az bir kez yasadigi ya da yasamayi umut ettigi bir duygusal durumdur. Konu ile ilgili yapilan bilimsel arastirmalara göre, bu duygunun olusumunda kalbin ve beynin rolü büyüktür.
KALP BEYNI HAREKETE GEÇIRIR
Yapilan arastirmalarda kalbin aski algiladigi ve beyin araciligiyla endorfin, oksitosin, feniletilamin gibi mutluluk veren hormonlarin salgilanmasini sagladigi ortaya çikmistir. Kalp ve beyin birlikte çalisarak saglikli bir ask hayatinin dolayisiyla da saglikli bir vücudun olusmasini saglamaktadir.
Beynin kalbin de destegiyle ask üzerine salgiladigi hormonlar söyle siralanabilir:
Dopamin: Kisiyi karsi cinse bagimli hale getirir. Ayrica heyecan hormonudur.
Serotonin: Beyin asik olmanin ilk safhalarinda mutluluk veren endorfin hormonunu az salgilayarak mutsuz bir zemin hazirlamaya çabalar. Asik olan kisiyi zihinsel ve fiziksel olarak asigina yönelterek mutlulugu karsi cinste aramaya zorlar. Bir anda asik depresyona dogru yolculuga çikar. Ayrica bazi arastirmalar sonrasinda kalp krizi geçirme riski yüksek olan kisilerin kaninda az miktarda serotonin tespit edilmistir.
NGF: NGF yani Neuro Growth Factor, romantik duygularin ortaya çikmasina araci olan bir maddedir. Ask sirasinda ellerin terlemesine ve heyecanin yükselmesine de neden olur.
Oksitosin: Asigin karsi cinse baglanmasini, bir anlamda sadakati saglayan bir hormondur. Oksitosinin kalp hastaligi riskini düsürdügü bilinmektedir. Esine sadakatsiz davrananlarda beyinin bu hormonu az salgiladigi ispatlanmistir.
Vazopressin: Beyinde hipotalamusun gönderdigi bu hormon fazla salgilandigi zaman asik olan kisi sevdigi için her seyi yapabilecek duruma gelir. Ayrica bu hormon kan hacmi ve konsantrasyonu düzenler.
SARILMAK STRESI DE AZALTIYOR
Kalp, beyni katekolamin hormonunu salgilamaya zorlar. Bunun neticesinde tansiyon yükselir, nabiz artisi olur, vücut isisi artar. Sevilen kisiye sarilinca oksitosin hormonu yükselir bu da mutluluk hissini artirir. Oksitosin sayesinde stres azalir, kan basinci düzenlenir, kalp hastaliklarina yakalanma riski düser.
BYPASS SONRASI ASKIN ÖNEMI
Ask kalp sagligini olumlu etkilemektedir. Asik olmak endorfin hormonunu salgilar. Endorfin, mutluluk veren bir hormondur. Bypass ameliyatindan sonra insanlarin ömrü uzadigi bugün bilimsel olarak ispatlanmistir, düzenli bir ask hayati olan insanlarin yasam kalitelerinin artacagi da bilinmektedir. Asik olmak mutluluk hormonlari ile birlikte tansiyonda düzelme saglar, sosyal uyumu ve basariyi artirir.
“KIRIK KALP SENDROMU”NA DIKKAT!
“Sevilen birini kaybetme”, “Bosanma”, “Esin ya da sevgilinin terk etmesi”, “Es ya da sevgilinin ölümü”, “Esler ve sevgililer arasinda yasanan tartisma” gibi durumlar asiri strese neden olmaktadir. “Kirik Kalp Sendromu” olarak da bilinen bu sorun, kalp kaslarinda asiri zayiflamaya veya asiri kasilmaya sebep olabilir. Agir stres, üzüntü ve büyük travmalar sonrasinda kalbin ön damarlarinda spazm olmakta ve bu durum “Kirik kalp sendromu” olarak adlandirilmaktadir.
Kalp krizi ile karistirilan sendrom sirasinda çekilen anjiyografide koroner damarlar tamamen normal oldugu görülmekte ama kalbin sol tarafinda bir deformasyon dikkat çekmektedir. Bunun kalbin önünü besleyen ana damarda olusan geçici bir spazmi sonucu oldugu tahmin edilmektedir. Yaklasik 3 ay süren kirik kalp sendromu sirasinda olusan ritim bozuklugu ve kalp yetmezligi nedeniyle kaybedilen hastalar vardir. Bu problem çogunlukla menopoz sonrasi kadinlarda görülmektedir.