Dikkat eksikligi bireyin yasam kalitesini oldukça olumsuz etkilemektedir. Çocukluk döneminde fark edilen dikkat eksikliginin ortadan kalkmasi için gerekli destek verildiginde çocugun yasam kalitesini artirmak mümkün hale gelir. Çocuga sorumluluklar vererek dikkat daginikliginin önüne geçmenin mümkün olabildigini söyleyen Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Uzmani Dr. Mehmet Ali Talay çocuklarda dikkat eksikligiyle ilgili önemli bilgiler veriyor.
DIKKAT EKSIKLIGININ SEBEPLERI NELERDIR?
• En temel sebeplerinden bir tanesi genetik durumlardir. Anne ya da babada dikkat eksikligi varsa; çocukta olma ihtimali de yüksektir. • Dogum esnasinda beynin dopamin sistemindeki bazi islevlerin bozuklugu durumlarinda da ortaya çikabilir. • Dogum sirasinda beynin bir bölümünde meydana gelen (kanama, oksijensizlik…) çok küçük bir zarar bile bazi fonksiyonlarin yanlis islemesine ve dikkat eksikligine neden olabilir. • Geçirilmis olan enfeksiyonlar, beyin civarinda olusan tümörler de yine dikkat eksikligini beraberinde getirebilir. • Bazi psikolojik sorunlar da, yapilan is üzerine dikkatin verilmesine engel olabilir. • Elektronik cihazlar ile (Telefon, bilgisayar, tablet…) çok fazla vakit geçiriyorsa dikkat eksikligi sik olur.
ÇOCUGUN DIKKAT EKSIKLIGI VAR DENILEBILMESI IÇIN…
• Ayrintilari fark edemiyor, ödevlerinde ve yaptigi etkinliklerde basit hatalar yapiyorsa, • Çocukla iletisim halindeyken sizi dinlemekte güçlük çekiyorsa, • Ardarda verilen basit isleri yapmakta güçlük çekiyorsa, • Zihnini yoracak islemler yapmaktan kaçiniyorsa, • Esyalarini düzenli olarak kaybediyorsa, • Unutkanliklari fazlalasmissa, • Yapmasi gereken ise baslamakta zorlaniyorsa, • Çok çabuk sikiliyor ve basladigi isi yarim birakiyorsa, dikkat eksikliginden söz edilebilir.
ÇOCUKLARDA DIKKAT EKSIKLIGINI ÖNLEMENIN YOLLARI
• Tablet, telefon, bilgisayar gibi elektronik esyalar ile geçirecegi zamana sinirlama, • Yaptigi herhangi bir isi bitirmesi ve sonunu getirmesi için onu yüreklendirmek, • Dikkatini canli tutacak aktiviteler yaptirmak, • Saglikli ve dengeli beslendiginden emin olmak, • Düzenli uyku aliskanligi edindirmek, • Spor veya fiziksel aktivitelere yönlendirmek.
DIKKAT EKSIKLIGI NASIL TEDAVI EDILEBILIR?
Dikkat eksikliginde tedavi edilirken dikkat edilmesi gereken bazi noktalar vardir. Tedavi yöntemi belirlenirken; yas, cinsiyet ve hastaligin derecesi önem arz etmektedir. Bununla beraber hiperaktivite ile beraber bulunan dikkat eksikligi için daha farkli yöntemler uygulanabilir. Tedavi yöntemlerinden biri ilaç tedavisidir. Kisa, orta ve uzun dönem olmak üzere, üç kategoride ilaç tedavisi toplanabilir. Daha net bir teshis için, hastanin doktorla birkaç kez görüsmesi gerekebilir. Çocuklar için ilaçla tedavi daha farkli uygulanabilir. Bazi ilaçlar üç yasindan büyük, bazi ilaçlarsa alti yasindan büyük çocuklar için daha uygundur. Ilaçlarin kullanimiyla beraber çocuklardaki hiperaktivite sorununun da ortadan kalktigi söylenebilir. Ilaçlarin ciddi bir yan etkisi oldugu görülmemistir. Nadir de olsa bazi durumlarda kilo kaybi, bas agrisi ve gerginlik gibi durumlar yasanabilir.
HER DIKKAT EKSIKLIGI HASTALIK DEGILDIR
Bununla beraber dikkat eksikligi baska nedenlere de bagli olabilir. Bu nedenler özenle arastirilmali ve gerekenler yapilmalidir. Ebeveynler, çocukta farkli sebeplerden kaynaklanan sorunlarin dikkat eksikligi oldugunu düsünebilir. Bu sebeplerle yanlis teshis ve çocukta gereksiz yere ilaç kullanilmasi söz konusu olabilir. Çocugun psikolojisi, davranislari ve nedenleri iyice arastirilmali ve sorunun asil sebebi tespit etmek gereklidir.
