Saglikli beslenebilmek ve saglikli yasayabilmek için 10 altin ögüt
- Beslenmenizden zevk alin.
- Beslenmenizde çesitlilige özen gösterin.
- Beslenmenizde tam tahillara yeterince yer verin.
- Bol miktarda sebze ve meyve yiyin.
- Yag tüketimini azaltin.
- Seker ve sekerli besinleri çok sik tüketmeyin.
- Daha az tuz tüketin.
- Bol su için.
- Hareketli olun, saglikli vücut agirliginizi koruyun.
- Düzenli beslenin, kahvaltiyi ihmal etmeyin.
Yeterli ve dengeli beslenme ile ilgili temel ilkeler
- Günlük enerji aliminiza özen gösterin. Enerjinin fazla alinmasi sismanliga, az alinmasi zayifliga, yetersiz beslenmeye neden olur. Bunun için yediginiz besinlerin miktarlarini ve hareketlerinizi gözden geçirin.
- Düzenli beslenin. Günlük beslenmenizi ortalama 4–6 ögün olacak sekilde planlayin. Üçten az sayida ögün yetersiz beslenmenize, altidan fazla ögün ise sik atistirmalar nedeniyle sismanliga yol açabilir.
- Günde 2–3 litre (10–15 su bardagi) sivi tüketmeye gayret edin. Bunun için su, yesil-siyah çay, ihlamur, kusburnu, ada çayi, karisik çay, sütlü neskafe, sicak-soguk limonata, ayran, kefir, soda, boza, salep, çorba, salgam vb. içecekler tüketilebilir.
- Beslenmenizde çesitlilige özen gösterin. Çünkü vücudun karbonhidratlar, proteinler, yaglar, vitaminler, mineraller ve su olarak siniflandirilan 50’ye yakin türde besin ögesine gereksinimi vardir. Tek bir besin ile tüm bu ögeleri saglamak mümkün degildir.
- Örnegin; süt esas olarak kalsiyumdan, et demirden, sebzeler ve meyveler lif ve vitaminlerden, bulgur B1, B2 vitaminlerinden zengindir.
- Ekmekte dogal (beyazlatilmamis, kepegi ayrilmamis) undan yapilanlari tercih edin. Çünkü dogal un ve ondan yapilan ekmek, makarna, eriste gibi besinler pek çok vitamin, mineral ve lifi dogal olmayanlara göre yüksek düzeylerde içerirler. Bu özellikleri ile kalp-damar hastaliklari, sismanlik, kabizlik ve kansere karsi koruyucudurlar. Bulgur da dogal bir tahil ürünüdür. Sik tüketilmelidir.
- Bol miktarda sebze ve meyve yiyin. Meyveler, özellikle de sebzeler düsük kalori içerdiklerinden dolayi sismanliktan, zengin lif içeriklerinden dolayi kabizlik ve kanser dâhil birçok bagirsak hastaliklarindan, pek çok çesitteki aktif öge içerdiklerinden dolayi da yine bazi kanser türleri, kalp-damar hastaliklarindan korurlar. Bu nedenle her gün 2–3 orta boy meyve, 3–4 porsiyon pismis ya da çig sebze tüketin. Özellikle yesil, sari, turuncu ve kirmizi renkli olanlarini tercih edin. Örnegin: koyu yesil yaprakli sebzeler, havuç, kayisi, turunçgiller, bögürtlen, ahududu, kizilcik, kirmizilahana, kirmizibiber, kirmizi pancar, brokoli, domates, siyah üzüm.
- Sebze ve meyvelerin mevsiminde üretilenlerini tercih edin. Örnegin yazin domatesi, karpuzu, kisin havucu, portakali tüketin.
- Yag tüketiminizi azaltin. Yemeklerinizde kati yag yerine zeytinyagi, findik yagi, ayçiçegi, misirözü, kanola gibi sivi yaglari kullanmaya çalisin. Yemeklerinizi pisirirken kizartmalardan kaçinin. Çünkü kizartma sirasinda yüksek isida sürekli yanan yaglarin kanser olusturma riski yüksektir.
- Seker ve sekerli besinleri çok sik tüketmeyin. Seker vücuda sadece kalori verir. Fazla tüketildiginde sismanliga ve dis çürümesine neden olur.
- Tuz tüketiminizi gözden geçirin. Tuzun fazla tüketilmesi ileri dönemde yüksek tansiyona yol açabilir. Bu nedenle tuzlugu masadan uzak tutun. Yemeklerin tadina bakmadan tuz eklemeyin. Yemeklerin tadini tuz yerine baharatlarla zenginlestirin.
- Unutmayin ki, saglikli beslenme ve saglikli yasama konusunda yapilan bu öneriler, sadece sizin için degil, kardesleriniz, anne-babalariniz, aile çevreniz, arkadas ve dostlariniz için diger bir deyisle tüm toplumun sagligi için önemlidir.
